High Tech Soul: The Creation of Techno Music

          Ντοκυμαντερ για το πως το  που και το γιατι ξεκινησε η techo επανασταση στο Detroit και πως η μουσικη αυτη εξελιχθηκε 

 

    Must για ολους τους fan του μουσικου αυτου ιδιωματος αλλα και για οσους  θελουν να δουν πως  πηρε μπρος μια απο τις πιο προσφατες ιστορικα μουσικες επαναστασεις   Η ταινια πιανει τα πραγματα απ'την αρχη αναλυοντας το κοινωνικο-πολιτικο status της γενετειρας της techno-του Detroit-τα χρονια που προηγηθηκαν της εκρηξης που εβαλε στο μουσικο χαρτη τη βιομηχανικη αυτη πολη των Η.Π.Α.Μεχρι τα 60's το Detroit ηταν η ναυαρχιδα της αμερικανικης αυτοκινητοβιομηχανιας,με μεγαλη εργατικη ταξη αποτελουμενη κυριως απο αφρο-αμερικανους οι οποιοι και πρωταγωνιστησαν στις φυλετικες ταραχες που σημαδεψαν τη πολη το 67.Ομως ητανε γραφτο αυτο το αστυ να γεννησει ενα μοναδικο ηχο που εξαπλωθηκε μεσα σε  μια δεκαετια σε ολο το κοσμο.Τη δεκαετια του 80 ηρθε το πληρωμα του χρονου για την  εργατικη ταξη του Detroit να εκφρασει το κυριο ηχιτικο ερεθισμα της:το βιομηχανικο θορυβο της φαμπρικας.Οι πρωτοποροι της techno (Juan Atkins, Derrick May,Kevin Saunderson) αφομοιωνουν το industrial στοιχειο που τους περιεβαλλε ολη τους τη ζωη και μας χαριζουν μια ηχομιμητικη μουσικη που δημιουργησε μια υποκουλτουρα (club σκηνη) και ταυτοχρονα διαμορφωσε το συγχρονο ηχο οπως το ξερουμε.Η ταινια δε ξεχνα να αναφερει τη μεγαλη ευρωπαικη σκηνη (Αγγλια και Βερολινο) καθως επισης και τις επιρροες της techno που καλυπτουν ενα μεγαλο μουσικο φασμα.  

   

    Πολυ καλο επισης το Scratch (2001) για οσους θελουν να δουν πως οι δισκοθετες απο διασκεδαστες γιναν καλλιτεχνες και πως το βυνιλιο και το πικ-απ αλλαξαν τη μουσικη μια για παντα                                                                    

Valhalla Rising (2009)

      Ο Μονοφθαλμος ειναι ενας μουγκος σκλαβος που παλευει σε αγωνες στοιχηματικης παλης.Αφου κερδισει(?!)  την ελευθερια του θα συναντησει μια ομαδα σταυροφορων και θα τους ακολουθησει στο ταξιδι τους προς τους αγιους τοπους μαζι με το νεαρο αγορι που τον ακολουθει.Δανια 2009,σκην. Nicolas Winding Refn 

      Πολλες ταινιες  παγιδευονται μεσα στα πλαισια του ειδους που τις οριζουν.Το marketing φταιει τις περισσοτερες φορες γιατι προσπαθει να πουλησει συγκεκριμενες ταινιες (π.χ. επικες περιπετειες)  σε συγκεκριμενα κοινα,που αυτα με τη σειρα τους εχουν συγκεκριμενες απαιτησεις (π.χ.επικες μαχες,αχαλινωτη δραση).Αυτη ειναι η περιπτωση του Valhalla Rising που αν δε το'χεις δει σε παραπλανει σε ολα τα επιπεδα.Ο τιτλος,η αφισα,το trailer, ολα δειχνουν να υποσχονται αφθονη δραση,φρενηρης ρυθμους και οτι αλλο παει πακετο με το συγκεκριμενο ειδος ταινιων που δε μας εδωσε και πολλα αριστουργηματα εδω που τα λεμε.

    Ειναι η καλυτερη επικη περιπετεια που ειδα εδω και πολλα χρονια.Οποιος παραβλεψει το πολυ φτωχο 5.8/10 του Imbd και τολμησει να δει το Valhalla Rising,θα απολαυσει μια ποιητικη ταινια που υπερβαινει τα στεγανα του ειδους της και μας αφηνει αφωνους (σαν το ηρωα της) με την ωμη βια και την καταπληκτικη της  φωτογραφια ,(οι νυχτερινες ληψεις ειναι απαιχτες).Το σεναριο-που ειναι απλο σε πρωτη αναγνωση και λακωνικο στους διαλογους-μας χαριζει εναν ηρωα που δεν μιλαει με λεξεις αλλα με τα οραματα του (που αποδιδονται με κοκκινη φωτογραφια) και την φονικη του δυναμη.Οι σταυροφοροι δε φτανουν στους αγιους τοπους αλλα καταληγουν καπου αλλου (spoiler alert)  και αυτο ειναι απο τα πιο πρωτοτυπα στοιχεια του σεναριου.Ειναι σιγουρα μεσα στις προθεσεις της ταινιας να κανει κριτικη στη θρησκεια και πιο συγκεκριμενα στο χριστιανισμο και το τροπο που εξαπλωθηκε και αυτο το επιτυγχανει τηρωντας μια αιρετικη τοποθετηση απεναντι στο χριστιανικο στοιχειο καθ'ολη τη διαρκεια της.Λιγο πριν το φιναλε τα πραγματα δυσκολευουν...αλλα τα συμπερασματα δικα σας

    Εκπληκτικα τοπια που σου κοβουν την ανασα,λιτο αλλα λειτουργικο soundtrack που αγγιζει σε σημεια το post rock,υπνωτικο αφηγηματικο υφος και μια καταπληκτικη φωτογραφια,μερικα απο τα στοιχεια που συνθετουν το χαρακτηρα αυτης της ιδιαιτερης ταινιας.

Un prophète (2009)

    Νεαρος φρεσκοφυλακισμενος αραβας αναγκαζεται να γινει τσιρακι για την κορσικανικη μαφια που εχει κανει τη φυλακη τσιφλικι της...

       Οποιος γουσταρει ταινιες με φυλακες τοτε το γαλλικο "Un prophete" σε σκηνοθεσια Jacques Audiard ειναι γι'αυτον.Εδω η φιλοι του ειδους θα βρουν οτι ζητουν και με το παραπανω,αφου ο "προφητης" δεν παρεκλινει της πεπατημενης σε οτι αφορα τη φυλακοβια πλοκη,αλλα καταφερνει να εκπληξει το θεατη κανοντας ενα update στο prison drama σαν ειδος.

      Εδω δεν εχουμε τη τυπικη αμερικανικη  prison movie με φυλακο-ναζι,αραπια και μεξικανους.Οι αμερικανοι καταφεραν να κορεσουν και αυτο το ειδος ταινιων,γι'αυτο ισως οι καλυτερες ταινιες με φυλακες των τελευταιων ετων ειναι απο την Ευρωπη.Ενδεικτικα αναφερω τo "Celda 211" (2009) και το λιγο πιο διαφορετικο" Hunger" (2008).Aυτο που κανει το "προφητη" να ξεχωρισει ειναι ο ρεαλισμος με τον οποιο αποδιδει τα cliche του ειδους. Στερηση της ελευθεριας,φιλια,βια και επιβιωση ειναι μερικες απο τις θεματικες που καθε φυλακοβια ταινια αναπτυσει.Το σεναριο ειναι πολυ καλογραμμενο και καταφερνει σε σημεια να φωτισει τις τυψεις του ηρωα με μια δοση μεταφυσικης (οπως υποσχεται και ο τιτλος).Πολυ καλες οι ερμηνειες και το μονταζ.

        Ο γαλλικος κινηματογραφος τα τελευταια χρονια μας εχει συνηθισει  σε πολυ  αληθοφανεις αναπαραστασεις  βιας (L'ennemi public και Ιrreversible).Αυτη η "σχολη" ακολουθειται και στο "Un prophete" σε αντιθεση με τη στυλιζαρισμενη βια του Hollywood που εχουμε βαρεθει.

       
     Οποιος εχει κανει "τουφα" ξερει πως ειναι...οι υπολοιποι ας δουν "Un prophete" .

The enigma of Kaspar Hauser (1974) W.Herzog

        Ενας νεαρος ανδρας εμφανιζεται απο το πουθενα στη Νυρεμβεργη του 1828 ανικανος να μιλησει και να περπατησει,ενω φερει ενα σημειωμα που εξηγει πως εχει περασει ολη του τη ζωη δεμενος σε ενα μπουντρουμι χωρις να εχει καμια απολυτως επαφη με τον εξω κοσμο και μη γνωριζοντας κανενα ανθρωπο πλην του δεσμωτη του.

        O W.Herzog μεταφερει στο  κινηματογραφο την αληθινη ιστορια τοu K.Hauser και μας χαριζει μια ταινια σπανιας ομορφιας.Ο Bruno S. ενας βερολινεζος street performer,θυμα παιδικης κακοποιησης και με μεγαλη πειρα απο τον χρονιο εγκλεισμο του σε ιδρυματα,ερμηνευει την αινιγματικη φιγουρα του Κ.Hauser χωρις ιχνος υπερβολης και με τροπο που στοιχειωνει το θεατη.Η αισθητικη της ταινιας δειχνει να εχει παραδοθει ανευ ορων στη φυση που εισβαλλει με καθε ευκαιρια ακομα και στους εσωτερικους χωρους (πανεμορφα τοπια ειδωμενα απο παραθυρα,ανεμελα ζωακια,ανθοδεσμες σε δωματια,ηχοι πτηνων).Οπως οφειλει να ειναι μια ταινια εποχης και οχι αυτα τα μελισταλαχτα-νοσταλγικα δραματα  που τα αντικερι κομοδινα και λοιπα μπιχλιμπιδια παιζουν καλυτερα απο τους ηθοποιους.

       Περα απ'το εικαστικο καλλος και τη γεματη ηχους της φυσης ηχιτικη μπαντα της ταινιας-που λειτουργει σαν μουσικη,ειναι η ιδια η ιστορια που συνεπαιρνει το θεατη.Για τον πραο και μειλιχιο Hauser τα παντα ειναι αγνωστα και ακαταληπτα.Ο μεντορας του προσπαθει με στωικοτητα να τον ενσωματωσει στη κοινωνια των ανθρωπων αλλα τον ηρωα μας δειχνει να τον ενδιαφερει η φυση,η μουσικη και τα ονειρα που βλεπει για τοπους που εχει ακουσει αλλα ποτε δεν ειδε.Ενδιαφερον ειναι οτι ο Herzog (που υπογραφει και το σεναριο) θελει τον Hauser να μη μπορει να συλλαβει την εννοια του θεου:"Δε μπορω να καταλαβω πως ο θεος εφτιαξε τα παντα απ'το το τιποτα",λεει στους ιερεις και αργοτερα τον βλεπουμε να δυσφορει οταν εκκλησιαζεται.Ισως απο τα πιο σημαντικα σχολια της ταινιας.Ενας ανθρωπος "λευκο χαρτι",αμολυντος απο τον πολιτισμο,που δε γνωριζει τιποτα (αγνωστικιστης;) φαινεται να μην εχει αναγκη το θεο.

  

      Το αινιγμα του K.Hauser ειναι σαν να ξεκιναει εκει που ο Κυνοδοντας τελειωνει και αυτο ισως το επικαιροποιει-για το ελληνικο κοινο τουλαχιστον.Οσο ο Ηauser κοιταει εξω απο παραθυρα και αφουγκραζεται τη σιωπη της φυσης,ο θεατης θα βρει το χρονο να να κανει τους δικους του συνειρμους.Καταπληκτικη ταινια,που ισως να μην εχει προβληθει οσο θα τις αξιζε,οπως πολλες ταινιες του Herzog.

SOLARIS Α.Τarkovskiy (1972)

    Υπαρχει μια ιστορια που περιγραφει πως το θαλλασινο νερο εγινε γλυκο κατα παρακληση μιας ομαδας ναυαγων που λειψιδρουσαν ημιθανης στη σωσιβια λεμβο τους,σωζοντας τους.Λεγεται πως αν εκθεσεις μια ποσοτητα νερου σε συναισθηματα (προβαλλοντας νοητα σ'αυτο τις σκεψεις σου)  τοτε αυτο "αντιδρα" μοριακα.Απο Η2Ο αποτελουνται τα ερμα τα κορμια μας σε ποσοστο 70%,ενω το ιδιο ποσοστο  της επιφανειας τις Γης  καταλαμβανουν οι θαλλασες και τα ποταμια της.Η ζωη ξεκινησε μεσα σ'αυτο και μεσα του βρισκομαστε μεχρι να γεννηθουμε.Με νερο "αγιαζουμε" πραγματα και "βαφτιζουμε ανθρωπους...

       Με την μαλλον παναρχαια αυτη αντιληψη-οτι το υγρο στοιχειο μπορει να εχει παραξενες και ακαταληπτες ιδιοτητες-φαινεται να φλερταρει η ταινια Solaris(Ρωσια 1972) του Α.Τarkovskiy.Στον ωκεανιο πλανητη  Solaris τα ταραγμενα νερα τον θαλασσων του, εκτος απο φορεις συναισθηματων και σκεψεων,μπορουν να δωσουν υλικη υποσταση στις πιοαποκρυφες σκεψεις των ανθρωπων του σταθμου που στροβιλιζεται στη τροχια του.Ο Tarkovskiy χρησημοποιει τη θαλασσα σαν εκφραστη της ρευτοτητας της υλης και του πνευματος για να αφηγηθει με αργο ρυθμο και μαεστρια μια απο τις πιο "εσωτερικες" ταινιες επιστημονικης φαντασιας που γυριστικαν ποτε.Οσοι εχουν διαβασει το ομωνυμο βιβλιο στο οποιο στηριχτικε η ταινια(δεν ειμαι ενας εξ'αυτων) κανουν λογο για μια διαφορετικη προσεγγιση.Ο συγγραφεας του βιβλιου (Stanislaw Lem) λεγεται οτι εστιαζει περισσοτερο στο κατα ποσο ο ανθρωπος ειναι ικανος να καταννοησει και να δεχτει μια αλλη νοημοσυνη (αυτη ενος νοημονος πλανητη) σε συναρτηση με τη δικια του .Ο Tarkovskiy προτιμα να εμβαθυνει στο "εγω" του ανθρωπου σαν ειδος χρησημοποιωντας σαν αφορμη τον Solaris και τις παραξενες ιδιοτητες του.

   Η επιστημονικη φαντασια σαν ειδος αποδεικνυει για αλλη μια φορα οτι μπορει να διατυπωσει εννοιες που κανενα αλλο ειδος δεν μπορει.Ο Solaris ειναι ενας πλανητης ζωντανος και ενσυνειδητος,μια ενιαια οντοτητα.Εδω η Ε.Φ. προσδιδει ιδιοτητες ατομου σε εναν ολοκληρο πλανητη.Δεν μπορουμε να θεωρησουμε τον δικο μας πλανητη ως τετοιο?Δεν ειναι η γη ενας ζωντανος οργανισμος?Μηπως εχει συνειδηση απλα δεν γινεται αντιληπτη απο εμας?Μηπως αλληλεπηδρα με μας σε καποιο επιπεδο διαφορετικο απο αυτο του Solaris?Ενταξει καηκα εδω το ξερω αλλα η Solaris η ψωλαρεις!

    Η ταινια ειναι "δυκολη" γεματη συμβολισμους,αργη αλλα θα ανταμηψει οποιον θελει να την δει και οχι απλα να την κοιταξει.Για του υπολοιπους υπαρχει το remake του Steven Sodebergh Solaris (2002) με τον Γιωργη Clooney στο πρωταγωνιστικο ρολο ,ετσι... για να τσιμπανε οι  κυριες...

There Will Be Blood (2007)

     Γνωριστε τον Daniel Plainview εναν αδιστακτο πετρελαια που στο γυρισμα του αιωνα θα θελησει να εκβιομηχανισει την εξορυξη πετρελαίου στη Καλιφορνια με καθε κοστος.

     Πιο πολυ πετρελαιο παρα αιμα χυνεται στη κινηματογραφικη μεταφορα του βιβλιου του Upton Sinclair απο τον P.T Anderson.Ας ξεκινισουμε με τα προφανη.Η ταινια αυτη ειναι τοσο καλα σκηνοθετημενη που φαινεται σαν να μην εχει σκηνοθετηθει και η ερμηνεια του D.D.Lewis ειναι απαραμιλλη.

   Ο ρυθμος της ταινιας ειναι υπνωτικος κι αυτο ισως περιοριζει το κοινο στο οποιο αυτη απηχει.Η αναλυση των χαρακτηρων ομως (που ειναι πιο βαθια και απο τις γεωτρησεις του ηρωα) ειναι αυτη που την κανει τοσο εντονη.

  Ενα σημειο ομως που αξιζει κανεις να σταθει ειναι η καταγραφη κατα καποιο τροπο που κανει η ταινια αυτη πανω στην ιστορια της εκμεταλλευσης του πετρελαιου.Ειναι λογικο κατι που αξιζει τοσο πολυ να δενεται αρρηκτα με την απληστια και το κυνηγι για εξουσια.Απ'οτι φαινεται ομως ο πυρετος για το μαυρο χρυσο αποτελεσε θεμελιο λιθο για το συγχρονο αμερικανικο αστυ και μοχλο για την αναπτυξη της εννοιας της "ευαγγελικης εκκλησιας" που τοσο γνωστη μας ειναι για την ακαμπτη και μισαλλοδοξη σταση της απεναντι σε πολλα κοινωνικα,πολιτικα και επιστημονικα ζητηματα της συγχρονης Αμερικης.Εχουμε να κανουμε με ενα προιον μυθοπλασιας- θα σπευσουν να παρατηρησουν οι βιαστικοι,αλλα αν αναλογιστει κανεις ποσο προσκωλλυμενα ειναι τα πετρελαιοπαραγωγα κρατη της Μεσης Ανατολης για παραδειγμα σε θρησκευτικα δογματα,τοτε η σχεση πετρελαιου-θρησκειας που παρουσιαζεται στην ταινια ειναι μαλλον πιο επικαιρη απ'οτι νομιζουμε.

eXistenZ (1999)

      Διασημη σχεδιαστρια παιχνιδιων εικονικης πραγματικοτητας καταδιωκεται για το τελευταιο δημιουργημα της, με μοναδικο συμπαραστατη εναν αμυητο στο κοσμο των παιχνιδιων ανδρα...

        

      Γιατι αυτη την ταινια αναμεσα απο τoσες της πλουσιας φιλμογραφιας του Cronenberg;Γιατι οχι το σχεδον κλασσικο πλεον Videodrome(1983);Ισως γιατι ειναι μια απο τις πιο αρτιες προσπαθειες αποδοσης του cyberpunk στοιχειου στο κινηματογραφο.Εκει που το Nirvana(1997) και το Johnny mnemonic του '95 (μεταφορα του ομοτιτλου βιβλιου του πατερα του cybrpunk W.Gibson) δεν τα καταφεραν,ερχεται το eXistenZ,του οποιου η υποδοχη ισως ηταν θερμοτερη αν δεν ειχε προβληθει την ιδια χρονια με το Matrix.

      Αν και ο πρωταγωνιστης ειναι ο-σταθερα ατονος-Jude Law,μας αρεσει που μια

γυναικα(J.J.Leigh) σερνει το χορο.Σαν μια αλλη Ευα, ο χαρακτηρας της Leigh ξελογιαζει τον κεντρικο ηρωα και τον παρασερνει στο κοσμο του παιχνιδιου οπου σχεδον απο την αρχη της καθοδου τους σε αυτο ειναι εμφανες οτι τα ορια μεταξυ πραγματικοτητας και παιγνιου ειναι δυσδιακριτα.Το κλασσικο σεναριακο μοτιβο που θελει εναν ηρωα να αλλαζει μεσα απο μια αναζητηση την οποια δεν εχει επιλεξει συνανταται και παλι.Ο δυστοπικος κοσμος οπου "υπαρχει" η ταινια βριθει απο εθισμενους παιχτες,εταιρικη κατασκοπια,φονταμεταλιστες πολεμιους του gaming και σχεδιαστες παιχνιδιων που τους αποδιδονται σχεδον θεικες ιδιοτητες.Μεσα στο παιχνιδι τα πραγματα δεν ειναι και πολυ διαφορετικα...ελλειψη εμπιστοσυνης,συνομωσιες και μια ζοφερη ατμοσφαιρα διακατεχει το gameplay του eXistenZ.O τροπος που παιζεται το παιχνιδι στην ταινια- σαν σεναριακο ευρημα- ειναι καταπληκτικος.Ο Cronenberg βαζει τους ηρωες του να υποδηθουν χαρακτηρες των οποιων οι πραξεις καθοδηγουνται απο παρορμισεις που το ιδιο το παιχνιδι γεννα,στερωντας τους ετσι την ελευθερια βουλησης.Το hardware του παιχνιδιου ειναι επισης ανεπαναληπτο.Αντι η "κονσολα" του eXistenZ να ειναι μια ηλεκτρονικη συσκευη οπως θα περιμεναμε ο σκηνοθετης τη θελει να ειναι ενα αμορφο γενετικα τροποποιημενο "πλασμα" που ειναι ζωντανο,μπορει να αρρωστησει ακομα και να πεθανει.Η συνδεση του χρηστη με αυτη γινεται με ενα καλωδιο/ομφαλιο λωρο προκαλωντας ενα βιομορφικο συνειρμο. Το διπολο μητερας-παιδιου εκφραζεται ως Κονσολα/φαντασια--Χρηστης/πραγματικοτητα. Καταφερνει ετσι να δωσει μια  διαφορετικη-οργανικη-διασταση στη τεχνολογια,κατι σχεδον αντιθετο με το κυβερνοπανκ δογμα που διατρεχει την ταινια.

   Σκηνοθετικα ο Cronenberg κανει κανει πολυ καλη δουλεια.Κανει χρηση σκουρων τονων για να αποδωσει το το "πραγματικο" επιπεδο της ταινιας,ενω οι σκηνες μεσα στο παιχνιδι ειναι πιο διαυγης φωτογραφικα.Το εξυπνο μονταζ ειναι αυτο που κανει τι διαφορα στις μεταβασεις απο τη πραγματικοτητα στο παιχνιδι και αντιστροφα.Πολυ καλος-οπως παντα-ο Willem Dafoe στο μικρο ρολο του ημιτρελου γκαρζιερη.

       Αρκετοι fan του Cronenberg δεν θεωρουν το eXistenZ τη καλητερη του δουλεια.Σιγουρα ομως ειναι μια πολυ ξεχωριστη ταινια, μαλλον υποεκτιμημενη και φερει ολα αυτα τα στοιχεια για τα οποια αγαπηθηκε αυτος ο παραξενος σκηνοθετης.