Μια οικογένεια κολίγων από την Οκλαχόμα αναγκάζεται να φύγει απ'τη γή της και ταξιδέυει για τη Καλιφόρνια στα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης, πρός αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης.Μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του John Steinbeck σε σκηνοθεσία του John Ford.
Έχοντας μια εξαιρετική πρώτη ύλη και με πρωταγωνιστή τον Henry Fonda στο άνθος του,ο Ford συνθέτει το πορτραίτο μιας κοινωνίας και μιας εποχής με τρόπο που κάνει το αμερικάνικο όνειρο να θέλει να κρυφτεί απ'τη ντροπή του.Ισως να μην έχει υπάρξει άλλη αμερικάνικη ταινία που να κάνει τόσο βαθύ κοινωνικο-πολιτικο σχόλιο οσο αυτή.
Tη δεκαετία του '30 η εκβιομηχάνιση της αγροτικής παραγωγής,η οικονομική δυσπραγία της εποχής και η εκμετάλλευση απο τη πλουτοκρατία δημιούργησαν ενα προτωφανές μεταναστευτικό κύμα μέσα στην Αμερική της ύφεσης.Τίμιοι αγρότες,εξαθλιωμένοι,βρίσκονται ξαφνικά ξένοι μέσα στην ίδια τους τη χώρα,προσπαθώντας να βρούν εργασία στην πλούσια Καλιφόρνια.Για δέυτερη φορά στην ιστορία της Αμερικής,μετά το Πυρετό του Χρυσού(1848-1855), η Καλιφόρνια φαντάζει ως Γή της Επαγγελίας.
Ο Ford αφηγείται την οδύσσεια της οικογένειας Joad με μεγαλοπρεπή ανοιχτά πλάνα,εστιάζοντας απο μακριά,δημιουργώντας την αίσθηση μιας ακόμα μεγαλύτερης απόστασης από αυτή που οι ήρωές του καλούνται να διανύσουν.Η ανάλυση των χαρακτήρων γίνεται με μαεστρία,δίνωντας στο θεατή μια γεύση απ'τον καθένα τους,χωρίς να χαθεί η δυναμική που έχουν σαν οικογένεια.Πέρα απ΄τον ασυμβίβαστο πρωταγωνιστή Τοm(που έξοχα αποδίδεται από τον νεαρό Fonda) ίσως να ξεχωρίζει ο χαρακτήρας του Casy:ενας πρώην ιερέας που παράτησε το κύρηγμα γιατί όπως λέει και ο ίδιος δεν ξέρει την αλήθεια (αγνωστικιστής;) και βρίσκεται μην έχοντας στον ήλιο μοίρα να συνοδοιπορεί με τους Joad.Mέσα στη γεμάτη δυσκολίες διαδρομή,ο σχεδόν μεσσιανικός χαρακτήρας του Casy θα ξεστομίσει τις μεγαλύτερες αλήθειες,θα φανεί πρόθυμος να πάρει την ευθύνη για τις πράξεις άλλων,θα βρεί ενα σκοπό να υπηρετήσει και τέλος η τραγική του μοίρα θα εμπνέυσει τον Tom Joad να αγωνιστεί ενάντια στην αδικία.
Τα σταφύλια της οργής είναι το βιβλίο που προκάλεσε τις μεγαλύτερες αντιδράσεις που προκλήθηκαν ποτέ από βιβλίο στην φοβική Αμερική. Εκτός απο τη λογοτεχνική του αξία ,το ιστορικό του περιεχόμενο κάνει μια καταγραφή γεγονότων που η Αμερική δείχνει να θέλει να ξεχνά.Η κινηματογραφική μεταφορά του Ford έχει τις ίδιες προθέσεις και ταυτόχρονα αποτελεί ενα απο τα μεγαλύτερα κοινωνικά δράματα-road movie που γυρίστικαν ποτέ.Σκηνές οπως αυτή των τρακτέρ που καταστρέφουν τα σπιτικά των αγροτών,ή οι σκηνές που καταδεικνύουν τη σκληρότητα των αρχών απέναντι στις εξαθλιωμένες μάζες, μας θυμίζουν πως τελικά πολύ λίγα έχουν αλλάξει.
Ο Ford αφηγείται την οδύσσεια της οικογένειας Joad με μεγαλοπρεπή ανοιχτά πλάνα,εστιάζοντας απο μακριά,δημιουργώντας την αίσθηση μιας ακόμα μεγαλύτερης απόστασης από αυτή που οι ήρωές του καλούνται να διανύσουν.Η ανάλυση των χαρακτήρων γίνεται με μαεστρία,δίνωντας στο θεατή μια γεύση απ'τον καθένα τους,χωρίς να χαθεί η δυναμική που έχουν σαν οικογένεια.Πέρα απ΄τον ασυμβίβαστο πρωταγωνιστή Τοm(που έξοχα αποδίδεται από τον νεαρό Fonda) ίσως να ξεχωρίζει ο χαρακτήρας του Casy:ενας πρώην ιερέας που παράτησε το κύρηγμα γιατί όπως λέει και ο ίδιος δεν ξέρει την αλήθεια (αγνωστικιστής;) και βρίσκεται μην έχοντας στον ήλιο μοίρα να συνοδοιπορεί με τους Joad.Mέσα στη γεμάτη δυσκολίες διαδρομή,ο σχεδόν μεσσιανικός χαρακτήρας του Casy θα ξεστομίσει τις μεγαλύτερες αλήθειες,θα φανεί πρόθυμος να πάρει την ευθύνη για τις πράξεις άλλων,θα βρεί ενα σκοπό να υπηρετήσει και τέλος η τραγική του μοίρα θα εμπνέυσει τον Tom Joad να αγωνιστεί ενάντια στην αδικία.
Τα σταφύλια της οργής είναι το βιβλίο που προκάλεσε τις μεγαλύτερες αντιδράσεις που προκλήθηκαν ποτέ από βιβλίο στην φοβική Αμερική. Εκτός απο τη λογοτεχνική του αξία ,το ιστορικό του περιεχόμενο κάνει μια καταγραφή γεγονότων που η Αμερική δείχνει να θέλει να ξεχνά.Η κινηματογραφική μεταφορά του Ford έχει τις ίδιες προθέσεις και ταυτόχρονα αποτελεί ενα απο τα μεγαλύτερα κοινωνικά δράματα-road movie που γυρίστικαν ποτέ.Σκηνές οπως αυτή των τρακτέρ που καταστρέφουν τα σπιτικά των αγροτών,ή οι σκηνές που καταδεικνύουν τη σκληρότητα των αρχών απέναντι στις εξαθλιωμένες μάζες, μας θυμίζουν πως τελικά πολύ λίγα έχουν αλλάξει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου